Karabük Üniversitesi ile ABD Kentucky Üniversitesi iş birliğinde sürdürülen TÜBİTAK 1002 Programı destekli proje, histopatolojik görüntülerden kolon kanserini daha hızlı analiz eden ve patologların yükünü azaltan bir yapay zekâ sistemi amaçlıyor.
Karabük Üniversitesinde (KBÜ) yürütülen ve TÜBİTAK 1002 Hızlı Destek Programı kapsamında desteklenen proje kapsamında, kolorektal kanserin erken tanısına yönelik yapay zekâ tabanlı bir karar destek sistemi geliştiriliyor. Çalışma, Karabük Üniversitesi ile ABD’de bulunan Kentucky Üniversitesi iş birliğiyle hayata geçiriliyor.
Karabük Üniversitesi Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Yazılım Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Caner Özcan ile doktora öğrencisi Merve Özkan’ın yürüttüğü proje, “Temel Modeller Kullanılarak Histopatolojik Görüntüler Üzerinde Kolorektal Kanser Tespiti” başlığını taşıyor.
Histopatolojik Görüntülerden Yapay Zekâ ile Hızlı Ön Tanı
Projenin teknik ayrıntılarına ilişkin bilgi veren Doç. Dr. Caner Özcan, çalışmanın kolorektal kanserin yapay zekâ ile tespitine odaklandığını belirterek şunları söyledi:
“Projemiz kolorektal kanserin tespiti üzerine temel modeller kullanılarak yapay zekâ modelleri geliştirilmesi ile ilgili bir proje. Bu proje kapsamında farklı kaynaklardan almış olduğumuz kolorektal histopatolojik görüntülerin derin öğrenme modelleri ile farklı sınıflandırma ve segmentasyon çalışmaları gerçekleştirilecektir.”
Daha Az Etiketli Veriyle Daha Etkili Tanı Modelleri
Projede, daha az etiketli veriden en yüksek verimi almak için temel modeller ile kendi kendine öğrenen yaklaşımlar birlikte kullanılıyor. Özcan, bu yöntemi şöyle anlattı:
“Bu noktada temel modeller, foundational model dediğimiz modellerle cellwise dediğimiz kendi kendine öğrenen modellerin kullanıldığı ve daha az etiketli veriden yararlanıldığı bir çalışma gerçekleştirilecektir.”
Kullanılan veri yapısına ilişkin bilgi veren Özcan, NCT ve TCGA gibi uluslararası veri tabanlarından elde edilen görüntülerin de sisteme dâhil edildiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Bu projede özellikle farklı veri kaynaklarından gelen örneğin NCT ve TCGA gibi kaynaklardan gelen verilerin daha az etiketli olan verilerin yani aslında hem etiketli hem de etiketsiz olarak verilerin birlikte kullanıldığı özgün projelerden biri olacaktır.”
Bu yaklaşımla, etiketleme maliyeti daha düşük, tanı başarısı yüksek yapay zekâ modellerinin geliştirilmesi ve bu modellerin kolorektal kanserin erken tanısında etkin biçimde kullanılabilmesi hedefleniyor.
Patologların İş Yükü Azalacak, Tanı Süreci Hızlanacak
Geliştirilen yapay zekâ tabanlı karar destek sistemiyle hem tanı hızının artması hem de patologların üzerindeki iş yükünün hafiflemesi amaçlanıyor. Özcan, projenin sağlık hizmetine katkısını şöyle dile getirdi:
“Bu proje sayesinde verilerin daha hızlı bir şekilde analiz edilmesi ve ön tanıların hızlı bir şekilde konulması gerçekleştirilecek. Aynı zamanda klinik uygulamalarda da bu yazılımın uygulanabilir olmasını hedeflemekteyiz. Proje kapsamında özellikle histopatoloji alanında elde edilen görüntülerin yani kolon kanseri üzerine elde edilen görüntülerin, patologlar tarafından hızlı bir şekilde analiz edilmesi, özellikle dünyada en yoğun şekilde görülen bir kanser tipi olan kolorektal kanserin hızlı bir şekilde tespit edilmesi ve ön tanıların da hızlı bir şekilde konulması sağlanacaktır. Özellikle de patologların iş yükünün bu yönde azaltılacağı bir yapay zekâ karar destek sisteminin oluşturulması sağlanmış olacaktır.”
Kentucky Üniversitesi ile Uluslararası İş Birliği
Projenin, Karabük Üniversitesi ile ABD’deki Kentucky Üniversitesi arasında yürütülen ortak çalışmanın ürünü olduğunu vurgulayan Özcan, iş birliğinin önemine ilişkin şunları söyledi:
“Bu çalışma üniversitemizin yine ABD'de bulunan Kentucky Üniversitesi ile ortak birlikte yürütmüş olduğu bir proje kapsamında ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla her iki üniversitenin iş birliği yapması bu noktada önem arz etmektedir. Hem biz bu çalışmada uluslararası alanda kullanılan verileri kullanmaktayız hem de Kentucky Üniversitesinin bize sağlayacağı veri altyapısını kullanmak istemekteyiz. Bu noktada iki üniversitenin arasında yapılacak iş birlikleri ve yeni proje çalışmaları açısından bu projenin önem arz edeceğini düşünmekteyiz.”
TÜBİTAK tarafından desteklenen proje, Karabük Üniversitesinin yapay zekâ ve sağlık teknolojileri alanındaki konumunu güçlendiren önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
